Een multimeter is een stukje gereedschap dat in veel gevallen erg bruikbaar kan zijn.
Al ben je geen geleerde elektro techneut, kun je met een simpele multimeter een hoop zelf controleren in en om je camper. En ook thuis kan de meter goede diensten bewijzen.
Basis begrippen
Spanning = het voltage uitgedrukt in Volts
Stroom = de hoeveelheid stroom uitgedrukt in Ampères
Weerstand = De weerstand uitgedrukt in Ohms
De gebruikte instellingen / standen van de meter:
Wisselspanning = 230Volt thuis net = V ~ (de ~ er boven of er naast of zo iets)
Gelijkspanning = camper/auto = V -- (of iets dergelijks, op mijn meter een v met daarnaast een lijntje met daaronder 3 puntjes)
Ampere's = A vaak ook nog de keuze tussen wissel en gelijk spanning, wederom met het ~ of de streepjes
Dan het Omega tekentje: Ω
Staat voor ohms dus weerstand meten of het "door piepen" van een kabel/lampje, "what ever".
Spanning meten
Ga je volt meten (dus een storing zoeken aan de hand van spanning) sluit je de kabels als volgt aan in de multimeter:
* de zwarte kabel in de zwarte plug met daarboven "COM" (bij de meeste meters althans de tekst COM, staat voor "common" oftewel min)
* de rode kabel in de rode plug met daarbij de V (volt) Ω (ohms) en bij mijn meter Hz nog erbij.
Vervolgens dan de V (gelijk spanning) stand kiezen overeenkomstig de aanwezige spanning. De meeste meters werken met stappen. De meter die ik heb in de gelijkspanning met: 200m, 2, 20, 200, 1000. In het geval van een auto of camper moet je dus hier de 20 Volt stand kiezen.
Als je niet zeker weet welke spanning je kunt verwachten kun je beter hoger beginnen, en dan aan de hand van de gemeten spanning de meter één stand lager zetten.
Spanning meet je altijd over een verbruiker of stroom bron heen, of tewel
parallel aan de stroombron of verbruiker.
Dat wil zeggen dat je dus bijvoorbeeld de meter op de plus en de min van de accu houd en zo de spanning van de accu meet.
Vervang de accu in dit voorbeeld voor een lampje en je meet dus of en hoeveel spanning er op de aansluitingen van het lampje staat.
Stroom meten
Ga je ampere's meten (dus de hoeveelheid stroom, niet de spanning):
* de zwarte plug blijft in de zelfde aansluiting
* de rode plug verplaats je dan naar net wat je wilt, vaak twee mogelijkheden waarvan er één is gezekerd op een erg laag amperage (bij mijn meter slechts 200mAmp) en één ongezekerd (bij mijn meter 20 A voor maximaal 12 seconden).
Let toch goed op, want 20 Amp lijkt veel maar bijvoorbeeld een beetje koelkast in een camper gaat hier al over heen. Echter, om de stroom van een lampje of de waterpomp te meten is het ruim voldoende.
Stroom meet je altijd in serie met een verbruiker.
Met andere woorden tussen de spannings bron en verbruiker sluit je de multimeter aan.
Bijvoorbeeld om te meten hoeveel stroom een waterpomp verbruikt haal je de plus aansluiting van de pomp los en verbind je met een van de kabels van de multimeter.
Vervolgens verbind je de andere kabel van die meter met de plus aansluiting van de waterpomp.
Als nu de pomp word ingeschakeld zul je zien dat de multimeter een aantal ampères aangeeft.
Er zijn heel veel merken multimeters te koop. Fluke is veruit de beste, maar die kost ook wat! Vaak is het dat niet waard voor enkel hobby-gebruik in en om het huis.
Ik heb privé een Velleman meter, die voldoet perfect en is erg uitgebreid.
Zelfs met de mogelijkheid om temperatuur metingen te doen, leuk om eens te kijken hoe heet je kachel nou echt wordt, of hoe koud het in het vriesvakje nou echt is.
Kijk eens op www.conrad.nl of kies de directe link naar de multimeters.
Je hebt voor minder dan € 30 al een erg uitgebreide meter, waar je erg veel plezier van kunt hebben.
Een voorbeeld
Ik vond op vakantie dat de koelkast het niet echt goed deed op 230 Volt. Dus de meter uit de gereedschap kist en meten. In plaats van 230 Volt hadden we slechts 190 volt boord spanning... Oftewel een duidelijk overbelast camping net!
Ik heb toen de koelkast maar weer op gas gezet en de stroom aansluiting afgekoppeld. Daar ga ik toch niet voor betalen, wel?
Een storing oplossen
Het linker achterlicht van de camper doet het niet.
Stel de meter in op volt meting voor gelijk spanning, dus de V met het streepje er boven of er naast, en dan op de juiste spanning. Het boord net van de camper/auto is 12 volt en de meeste meters hebben een stand die tot 20 Volt kan meten.
Als eerste gaan we controleren of de zekering stuk is, daarna de lamp. Ze zijn beide nog heel (wat voor mijn verhaaltje beter uitkomt...
)Zekeringen kun je meestal zonder ze er uit te halen perfect doormeten met de scherpe pennen van de multimeter.
Meet met de multimeter op de zekering of je spanning hebt, op de volgende wijze: één pen van de multimeter op de ene kant van de zekering, de andere pen op een massa punt (bijvoorbeeld de deur vanger van je portier, daar zit je meestal dan toch naast
)Meet je daar 12 volt, meet dan vervolgens de andere zijde van de zekering op dezelfde manier.
Volgende stap is bij het achterlicht meten. Je meet op de plus aansluiting van je achter lampje of je spanning hebt: één pen van de meter op de massa van het voertuig, de andere op de + aansluiting van de lamp. Dit is altijd de binnenste aansluiting van een auto lampje, de grotere metalen buitenkant is massa).
Meet je daar nog spanning, ga je controleren of je massa hebt.
Sommige multimeters kun je op weerstand meten zetten, met een piep signaal (het zogenaamde "door piepen" in vakjargon).
Dan kun je simpelweg de massa aansluiting van je achterlicht unit met één pen van de meter aanraken en de massa van de auto/camper met de andere pen. Je moet nu 0 ohm meten en/of een piep signaal horen.
Heb je een multimeter/voltmeter die geen Ohm stand heeft, laat dan de meter op gelijkspanning staan en meet met één pen op de plus van de lamp aansluiting (die was goed want dat hadden we net gecontroleerd) en met de andere pen op de massa aansluiting van de lamp.
In de bovenstaande uitleg zou de lamp moeten werken en als je alles goed hebt gemeten en overal 12 volt hebt gemeten is dit ook zo.
Dat is globaal en in het kort de meest gebruikte manier van storing zoeken, en dit geldt eigenlijk voor elke verbruiker in en om de auto/camper, of dit nou de koelkast is of het linker knipperlicht lampje.
Massa geschakeld
Sommige dingen in de auto zijn massa geschakeld. Dat wil zeggen dat er op de verbruiker altijd een plus (+) aanwezig is, dus altijd 12 volt aanwezig is, maar dat je de verbruiker aan doet middels het inschakelen van de massa verbinding.
Een goed voorbeeld is de binnenverlichting van elke auto/camper. Daar staat altijd 12 Volt op. Het kleine schakelaartje dat je aan de binnenzijde van de deurstijl ziet, is een massa schakelaartje dat er voor zorgt dat de stroomkring gesloten wordt en de binnenverlichting aan gaat als je de deur opentrekt!
Voor vragen of opmerkingen stuur me dan een pb'tje. Domme vragen bestaan niet he, enkel domme antwoorden.